Alışkanlık haline gelmiş duygular, değiştirilmesi daha zor olan tutumlara dönüşerek, davranışımızı neredeyse kalıcı bir şekilde etkiler. İyimser olmak ya da daha olumlu bir tutum takınmak gibi büyük bir strateji değişimi, davranışınızı ve performansınızı çarpıcı biçimde değiştirebilecektir.
Duygular gibi tutumlar da, şeyleri nasıl yorumladığımızla ilgilidir. Uzaktaki küçük bir bulut, iyimser mi yoksa kötümser mi olduğunuza bağlı olarak farklı şekillerde yorumlanacaktır. Kişisel davranışa ilişkin yorumlarımız NLP'de ‘gerekçeler’ olarak adlandırılmaktadır. Yaptığımız her şey bir gerekçeyle desteklenir. Eylemlerimiz bize iyi de kötü de görünse, yaptığımız her şey için bir neden ya da amaca sahip olmak zorundayız. Ve gerekçelerimiz, kendimizi nasıl hissettiğimizle, nelere inandığımızla, tutumlarımız ya da kendimizi nasıl gördüğümüzle -kendimize ilişkin imajımızla- bağlantılı olabilir. Bu yüzden, örneğin kahveyi dökmeniz, aşın çalıştığınız, şaşkın, sakar, dikkatsiz ya
Disney stratejisi üç ‘karakter’ ya da rol içerir ve bunların üçüne de kendi katkılarını yapma fırsatı verilmektedir:
1) Etkin bir şekilde davranmak isteyeceğiniz bir durum ya da sorun düşünün. Bunun gerçek bir durum ya da sorun olduğundan emin olun: Örneğin, işyerinde personelle ilgili bir sorun, karmaşık ve riskli, hatta halledilmesi çok zor bir görev ya da yararlanmak istediğiniz bir fırsat. Böylece bu tekniği gerçek bir denemeye tabi tutabilirsiniz. Bundan sonra, önünüzde, hayalci, gerçekçi ve eleştirici kimliğinizi temsil etmek üzere içine adım atacağınız üç düşsel yer belirleyin.
2) Önce, geçmişte çok yaratıcı olduğunuz, bol miktarda yeni fikir ve seçenekler ürettiğiniz bir zamanı düşünün. Eski işlerinizi ya da iş dışı durumları düşünebilirsiniz. Hayalci konumuna adım atın ve bu deneyimi yeniden yaşayın. Bundan önceki tekniklerde olduğu gibi, her sistemden sırayla geçerek görüntüleri, sesleri ve duygulan bir-araya getirin
Bu, sonuçların önemini vurgular ve çeşitli ölçütlere göre iyi belirlenmiş olup olmadıklarını kontrol ederken benimsediğimiz çerçevedir. Davranışı değerlendirmenin bir yoludur; sadece harcadığımız çabayı (çaba çerçevesi) ya da sonuçtan çok süreci (süreç çerçevesi) düşünmüş olabiliriz. Bir sonuç çerçevesi benimsediğinizde (diyelim, bir toplantı ya da görüşmede), peşinde olduğunuz sonucun üzerinde yoğunlaşırsınız ve tüm davranışlarınız buna göre yönlendirilir. Böyle bir çerçeve benimseyerek, kendi hedefe ulaşma eylemlerinizi yönlendirmede daha etkili olmanızın yanı sıra, özellikle bir görüşmede, sizin istediğiniz sonuç ile diğerlerinin ulaşmak istediği sonuçlar arasındaki farkı görebilir, böylece iki tarafın da kazançlı çıkacağı bir anlaşmanın yollarını arayabilirsiniz. Bu çerçeve sayesinde, ‘probleminiz’, yani iki sonuç arasındaki fark daha açık hale gelmiştir, dolayısıyla çözülmesi olasılığı daha fazladır. Nitekim, hedefe ulaşmanın sibernetik modeline ve girdilerden çok çıktılar aç
Bu çerçeveyle, ‘mevcut durumdan arzu edilen durum’a gitmeyi amaçlayan sonuç modelini açıklarken tanışmıştık. Bir durumdan diğerine yapılan bu ‘yolculuk’ ya da kapattığımız fark, daima diğer sonuçlar ve niyetlerin çerçevesi içindedir. İçimizde taşıdığımız çekinceler ulaşmak istediğimiz sonucu büyük olasılıkla etkileyecektir. ‘Farkı kapatmayı’ istememiz ve ulaşmak istediğimiz sonucun hem gerçekleştirilebilir hem de gerçekleştirilmeye değer olduğuna inanmamız gerekir. Bir hedefin peşinde olan ve bu hedefin daha geniş etkilerini hesaba katmayan tek amaçlı bir insan, davranışlarını ekoloji açısından ‘çerçevelemez.’ Hatırlayacağınız üzere, ekoloji iyi belirlenmiş bir sonuca ilişkin olarak uygulanan testlerden birisiydi ve bu test şu tür sorular içeriyordu: "Sergilediğim davranış, ailemin, iş arkadaşlarımın ve dostlarımın daha geniş çıkarlarıyla tutarlı mı? Sahip olduğum diğer hedeflerle tutarlı mı?’ Hedefimizi bir ekoloji çerçevesine oturtmamız gerekiyordu."
DERLEYEN..
İletişiminizin Anlamı Elde Ettiğiniz Tepkidir; NLP bu prensip sorumluluğu kuvvetle bize verir. Şu sözleri söylemekten bizi alıkoyan "Yanlış anladın." Bunun yerine bize şu soruyu sordurur: "İstediğim şekilde tepki vermeniz için bunu nasıl ifade edebilirim?"
Tekrar edersek bu prensip bir eğitimci olarak beni yaklaşımımın esnekliğini arttırmaya yöneltiyor. Eğer birisi bana sunduğum akıllıca stratejinin onun ortamında işe yaramayacağını-söylerse böyle olacağına inanıyorum ve bundan sonra bu işletme prensibi stratejimi bu bireye faydalı olacak şekilde nasıl sunabileceğimi yeniden düşünmemi sağlıyor. Aynı zamanda bana sadece sözlerimin değil vücut dilimin de aynı mesajı verip vermediğini kontrol etmemi hatırlatıyor. Eğer vücut dilim "Fakat sen bunu anlamayacaksın." mesajını iletiyorsa, ona karşılık veriliyor olması bu mesaj için daha iyi olabilir. DERLEYEN... (EDİTÖR) İletişim:[email protected]
İnsan beyni ve sinir sistemi bir sibernetik sisteme en iyi örnektir. İnsanın sibernetik sistemi şaşırtıcı derecede karmaşıktır ve bunun en açık örneği, solunum ve nabız oranı gibi yaşamsal nitelikteki ‘yaşam hedeflerimizin bir anlık bile bilinçli düşünce olmadan düzenlenişidir. Bu örneklerde, sistem yapının ayrılmaz bir parçasıdır; zaten böyle olması, hiç şaşmadan düzenlenen ana bedensel işlevler açısından büyük bir talihtir. Vücut sıcaklığınız önceden ayarlandığı hedeften aşağı düşerse, hedefe yeniden ulaşmak üzere ısı üretmek için normal olarak titrersiniz. Sıcaklığınız çok artarsa, tıpkı bir otomobilin soğutma sistemi gibi, ter şeklinde sıvı akmaya başlar. Bu da tümüyle kendiliğindendir.
Daha karmaşık faaliyetlerde (gerçi bahsetmiş olduklarım da oldukça karmaşıktır), aynı kendiliğinden sistem devrededir. Nabız ve solunum oranlarının aksine buradaki tek fark, örneğin bağcıklarınızı bağlamak, bir sosis yemek, bir yarışa katılmak ya da aylık satış hedeflerini tut
NLP'de tekrar tekrar karşımıza çıkan bilinçsiz yeterlilik düşüncesi, kişisel etkinliğin anahtarlarından biridir. Arkadaşlarınıza ve ailenize hangi alanda çok iyi olduğunuzu sorun. Büyük olasılıkla, onların söyledikleri beceriler veya yeteneklerinizin çok iyi olduğunu hiç düşünmemişsinizdir ve bunları nasıl becerebildiğinizi de tam olarak açıklayamazsınız. En iyi yaptığımız şeyler bilinçli olarak uğraşmadan yaptığımız şeylerdir; bu basan kuşkusuz doğal olduğunu düşündüğümüz beceri ve yeteneklerle ilgilidir. O zaman genel hedefiniz, listelediğiniz hedeflerinizin olabildiğince çoğunu bu ‘düşünmeksizin’ kategorisine almak olmalıdır. Bu tür sonuçlan (hazırlıksız bir konuşma yapmak, zamanı iyi kullanmak, zor insanları idare etmek, vb.) kolayca gerçekleştiren meslektaşlarınızı düşünüyor olabilirsiniz. Ama emin olabilirsiniz ki, onların beyinlerinde özel bir madde yoktur. Onların yaptıkları, sadece, bu görev ve becerileri, sizin de yaşamın başka alanlarında yaptığınız gibi, bilinçsiz yete